Κατανοώντας τη Γλωσσική Ποικιλομορφία της Ινδίας

Κείμενο του podcast

Μπεν: Καλωσορίσατε ξανά στο «Η Ιστορία των Γλωσσών». Είμαι ο Μπεν, εδώ με την Κλάρα. Την προηγούμενη φορά, εξερευνήσαμε την απίστευτη ποικιλομορφία των γλωσσών στην Κίνα, οι οποίες ενοποιούνται από ένα ενιαίο σύστημα γραφής. Σήμερα, κατευθυνόμαστε σε μια άλλη υποήπειρο με έναν ιλιγγιώδη αριθμό γλωσσών: την Ινδία. Είναι παρόμοια η κατάσταση εκεί;

Κλάρα: Γεια σου, Μπεν. Είναι μια εξαιρετική ερώτηση, γιατί επιφανειακά μοιάζει παρόμοια — μία χώρα, πολλές γλώσσες. Αλλά η γλωσσική ιστορία της Ινδίας είναι θεμελιωδώς διαφορετική. Η Ινδία δεν έχει απλώς πολλές γλώσσες· φιλοξενεί δύο εντελώς ξεχωριστές, μεγάλες γλωσσικές οικογένειες που συνυπάρχουν εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Μπεν: Δύο γλωσσικές οικογένειες; Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;

Κλάρα: Φαντάσου να τραβήξεις μια γραμμή στη μέση της Ινδίας. Σε γενικές γραμμές, οι γλώσσες στον βορρά ανήκουν στην ινδοάρια οικογένεια, οι οποίες είναι μακρινά ξαδέλφια των Αγγλικών, των Γερμανικών και των Ρωσικών. Οι γλώσσες στον νότο ανήκουν στη δραβιδική οικογένεια, η οποία δεν έχει καμία απολύτως σχέση με καμία μεγάλη γλωσσική οικογένεια εκτός της υποηπείρου. Έχουν διαφορετικές ρίζες, διαφορετική γραμματική και διαφορετικό βασικό λεξιλόγιο.

Μπεν: Άρα, σε αντίθεση με την Κίνα όπου οι γλώσσες είναι συγγενικές, εδώ έχουμε δύο εντελώς διαφορετικές ομάδες. Ποια γλώσσα λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ όλων αυτών;

Κλάρα: Λοιπόν, επίσημα υπάρχουν δύο γλώσσες-γέφυρες. Η πρώτη και πιο κυρίαρχη είναι τα Χίντι. Είναι η πιο ευρέως ομιλούμενη γλώσσα, ειδικά στον βορρά, και προωθείται έντονα από την κυβέρνηση και τις ταινίες του Μπόλιγουντ. Αν μάθεις μία ινδική γλώσσα για να συνεννοείσαι, τα Χίντι είναι η καλύτερη επιλογή σου.

Μπεν: Και η δεύτερη;

Κλάρα: Η δεύτερη είναι τα Αγγλικά. Είναι κληρονομιά της αποικιοκρατικής περιόδου, αλλά έχει παραμείνει μια κρίσιμη γλώσσα για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, τις εθνικές επιχειρήσεις και την επικοινωνία μεταξύ μορφωμένων ανθρώπων από διαφορετικές γλωσσικές περιοχές, ειδικά μεταξύ του βορρά και του νότου.

Μπεν: Ας μιλήσουμε λοιπόν για τις ίδιες τις γλώσσες. Δώσε μου ένα παράδειγμα μιας μεγάλης γλώσσας από αυτή τη βόρεια, ινδοάρια οικογένεια.

Κλάρα: Εκτός από τα Χίντι, η πιο εξέχουσα είναι πιθανώς η Μπενγκάλι, που ομιλείται στη Δυτική Βεγγάλη και στη χώρα του Μπαγκλαντές. Έχει μια εκπληκτικά πλούσια λογοτεχνική ιστορία — ήταν η γλώσσα του νομπελίστα Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ. Πολλοί άνθρωποι την περιγράφουν ως μια πολύ απαλή και μελωδική γλώσσα.

Μπεν: Εντάξει, και όσον αφορά τη νότια, δραβιδική οικογένεια; Ποια είναι μια κύρια γλώσσα εκεί;

Κλάρα: Οι δύο γίγαντες του νότου είναι η Τελούγκου και η Ταμίλ. Η Ταμίλ, ειδικότερα, είναι συναρπαστική γιατί είναι μία από τις αρχαιότερες ζωντανές κλασικές γλώσσες του κόσμου, με μια αδιάσπαστη λογοτεχνική παράδοση που εκτείνεται πάνω από δύο χιλιετίες. Οι ομιλητές της Ταμίλ είναι εξαιρετικά υπερήφανοι για την ιστορία της. Δεν είναι απλώς μια γλώσσα· είναι ένας άμεσος σύνδεσμος με έναν αρχαίο πολιτισμό.

Μπεν: Αυτό είναι απίστευτο. Αλλά αν οι ομιλούμενες γλώσσες είναι τόσο διαφορετικές, τι γίνεται με τη γραφή; Είναι όπως στην Κίνα, με μία γραφή για όλους;

Κλάρα: Όχι, και αυτή είναι μια άλλη βασική διαφορά. Οι περισσότερες ινδικές γλώσσες έχουν τα δικά τους μοναδικά συστήματα γραφής. Αν και μπορεί να φαίνονται εντελώς διαφορετικά — οι γωνιώδεις γραμμές της γραφής Ντεβανάγκαρι των Χίντι έναντι των στρογγυλεμένων καμπυλών της Ταμίλ — τα περισσότερα από αυτά εξελίχθηκαν από την ίδια αρχαία πηγή, τη γραφή Βράχμι. Μοιράζονται μια παρόμοια υποκείμενη φωνητική λογική, κάτι που είναι μια μικρή ανακούφιση για όσους τις μαθαίνουν.

Μπεν: Ως κάποιος που μαθαίνει, ποιες είναι μερικές από τις μεγάλες εκπλήξεις ή προκλήσεις όταν καταπιάνεσαι με μια ινδική γλώσσα όπως τα Χίντι;

Κλάρα: Το πρώτο πράγμα που θα φανεί περίεργο σε έναν αγγλόφωνο είναι η σειρά των λέξεων. Στα Αγγλικά, λέμε «I am learning Hindi» (Υποκείμενο-Ρήμα-Αντικείμενο). Στα Χίντι, λες «I Hindi am-learning» (Υποκείμενο-Αντικείμενο-Ρήμα). Το ρήμα μπαίνει πάντα στο τέλος.

Μπεν: Εντάξει, αυτό θέλει λίγη συνήθεια. Τι άλλο;

Κλάρα: Δύο άλλα σημαντικά πράγματα. Πρώτον, πολλές ινδικές γλώσσες έχουν ήχους που δεν έχουμε στα Αγγλικά, όπως τα ανακεκαμμένα σύμφωνα, όπου καμπυλώνεις την άκρη της γλώσσας σου προς τα πίσω, στον ουρανίσκο. Το να τα κατακτήσεις είναι το κλειδί για να ακούγεσαι αυθεντικός. Δεύτερον, και αυτό είναι πολύ σημαντικό, είναι η επισημότητα. Στα Χίντι, για παράδειγμα, υπάρχουν τρεις διαφορετικές λέξεις για το «εσύ», ανάλογα με το επίπεδο οικειότητας και σεβασμού που έχεις για το άτομο με το οποίο μιλάς. Η χρήση της λάθος λέξης μπορεί να είναι ένα μεγάλο κοινωνικό ατόπημα.

Μπεν: Άρα πρέπει να ξέρεις τη θέση σου στην κοινωνική ιεραρχία για να πεις απλώς «εσύ». Αυτό είναι συναρπαστικό. Με όλη αυτή την ποικιλομορφία, κινδυνεύουν οι τοπικές γλώσσες να εξαφανιστούν προς όφελος των Χίντι και των Αγγλικών;

Κλάρα: Είναι μια βάσιμη ανησυχία, αλλά προς το παρόν, φαίνεται να συμβαίνει το αντίθετο. Αντί να φθίνουν, οι τοπικές γλώσσες ακμάζουν. Ενισχύονται από την περηφάνια σε επίπεδο πολιτείας, τα ζωντανά τοπικά μέσα ενημέρωσης και το διαδίκτυο. Οι άνθρωποι μπορεί να χρησιμοποιούν Χίντι ή Αγγλικά για τις επιχειρήσεις, αλλά ζουν την καθημερινότητά τους, βλέπουν ταινίες και τραγουδούν τραγούδια στα Μπενγκάλι, Μαράθι, Ταμίλ ή σε οποιαδήποτε από τις δεκάδες άλλες γλώσσες. Η Ινδία δεν είναι ένα χωνευτήρι· μοιάζει περισσότερο με ένα όμορφο, περίπλοκο μωσαϊκό.

Μπεν: Ένα γλωσσικό μωσαϊκό που συγκρατείται από τα Χίντι και τα Αγγλικά. Είναι ένας υπέροχος τρόπος να το θέσεις.

Κλάρα: Ακριβώς. Η εκμάθηση οποιασδήποτε ινδικής γλώσσας είναι κάτι περισσότερο από την απόκτηση μιας δεξιότητας. Είναι η απόκτηση ενός κλειδιού για να ξεκλειδώσεις ένα κομμάτι ενός από τους αρχαιότερους και πιο ποικιλόμορφους πολιτισμούς του κόσμου.

Μπεν: Κλάρα, σε ευχαριστώ που μας ξενάγησες σε αυτό το απίστευτο γλωσσικό τοπίο. Είναι σαφές ότι η Ινδία δεν είναι μόνο μία ιστορία, αλλά μια ολόκληρη βιβλιοθήκη από ιστορίες.

Κλάρα: Παρακαλώ, Μπεν. Και καθεμία από αυτές τις ιστορίες λέγεται σε μια διαφορετική, όμορφη γλώσσα.