Kató Lomb: De polyglotte tolk die een revolutie teweegbracht in het leren van talen

Van scheikunde naar de wereld van talen

Kató Lomb was aanvankelijk niet geïnteresseerd in talen, maar in de natuurwetenschappen. Ze behaalde haar doctoraat in natuur- en scheikunde aan de Erzsébet Universiteit in Pécs. Het lot had echter een ander pad voor haar in petto. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen ze gedwongen was onder te duiken, begon ze Russisch te leren met behulp van een pulproman en een woordenboek. Deze ervaring legde de basis voor haar toekomstige filosofie over het leren van talen.

Na de oorlog solliciteerde ze met haar pas verworven kennis van het Russisch voor een functie als tolk bij het stadhuis van Boedapest. Dit was het begin van een buitengewone carrière die haar naar veertig landen op vijf continenten bracht. Ze tolkte in negen of tien talen, waarvan ze er vier zonder voorbereiding aankon, en vertaalde technische literatuur in zes talen. In totaal sprak ze zestien talen, waaronder Engels, Bulgaars, Deens, Frans, Hebreeuws, Japans, Chinees, Latijn, Pools, Duits, Italiaans, Russisch, Roemeens, Spaans, Slowaaks en Oekraïens.

Ze beschouwde zichzelf niet als een linguïst, maar eerder als een 'talenkenner', waarmee ze aangaf dat ze talen leerde voor praktische doeleinden, gedreven door haar interesses. Voor haar was het plezier van het leren belangrijker dan de kennis van de taal zelf. Deze passie en haar ervaringen deelde ze in verschillende boeken, zoals "Hoe ik talen leer", "Een tolk de wereld rond", "De harmonie van Babel" en "Talen schieten me te binnen".

De taalmethode van Kató Lomb: Motivatie en context zijn de sleutel

De kern van de methode van Kató Lomb wordt gevormd door motivatie en authentieke teksten. Ze geloofde niet in een aangeboren talent voor talen; in plaats daarvan zag ze de formule voor succes als een breuk, met motivatie in de teller en remming in de noemer.

Haar belangrijkste principes en adviezen waren als volgt:

• De kracht van interesse: De basis van het leren van een taal is oprechte interesse. U moet teksten lezen die u boeien. Zoals zij het verwoordde: "Een taal is het enige wat het waard is om zelfs maar gebrekkig te kennen."
• Het "boekenbad": De essentie van haar methode is uitvoerig lezen. Kató Lomb stelde voor dat leerders zich onderdompelen in een roman in de vreemde taal en de leesflow niet onderbreken door elk onbekend woord op te zoeken. Het doel is om het verhaal uit de context te begrijpen en de betekenis van woorden af te leiden.
• De ondergeschikte rol van het woordenboek: Ze adviseerde een woordenboek pas te gebruiken wanneer een woord meerdere keren voorkomt en het begrip in de weg staat. De sleutel is om een ononderbroken leeservaring te behouden.
• Naar uzelf 'luisteren' in de taal: Ze raadde ook aan om hardop te lezen en uw eigen spraak op te nemen, zodat u gewend raakt aan de klank van de taal en uw eigen uitspraak.
• Wees niet bang voor fouten: Ze benadrukte dat de angst om fouten te maken een van de grootste obstakels is bij het leren van een taal. Zelfs onjuiste zinnen kunnen een brug slaan tussen mensen.
• Dagelijkse bezigheid: Consistentie is cruciaal. Zelfs 10-15 minuten per dag is waardevoller dan meerdere uren eens per week. Tijd gaat verloren als er geen bepaald concentratieniveau wordt bereikt.
• Grammatica als "orde": Hoewel haar methode gebaseerd was op tekstbegrip, beschouwde ze grammatica ook als belangrijk, namelijk als een systeem dat helpt om orde te scheppen in taalkundige kennis.

Het leven en werk van Kató Lomb zijn het bewijs dat het leren van talen geen vaardigheid is die alleen voor een bevoorrechte groep is weggelegd, maar door iedereen met de juiste motivatie, doorzettingsvermogen en een effectieve methode kan worden beheerst. Haar nalatenschap inspireert vandaag de dag nog steeds duizenden taalleerders wereldwijd.